Gamla Linköping

Vanmorgen rond tienen ging de biologische wekker weer, maar Moun was al uit bed. Ze zat lekker op de bank haar digitale boekje te lezen. We doen, zoals gebruikelijk, eerst op ons gemakkie twee bakken oploskoffie alvorens onze afbakbroodjes in de oven te gooien en te douchen. Inmiddels wordt het op de golfklubb al aardig druk. Vandaag staat er vanwege de niet al te beste weersvoorspelling een bezoekje aan het Gamla Linköping Friluftmuseum op de planning, het openluchtmuseum wat een beeld moet geven van oud Linköping.

Na ons ontbijt is het alweer tegen enen, en tussen de golfende Zweden door begeven we ons naar het 500tje en rijden we richting de stad. Hoewel het verkeer hier heel erg lijkt op het verkeer in Nederland geven Zweden elkaar veel meer de ruimte, zo blijkt ook uit de tweebaans rotondes die overal liggen en hoe netjes iedereen richting aangeeft en op elkaar wacht.

Bij het museum aangekomen rijden we pal tegen een “Dukatenparkering” aan, dat gaat er bij ons krenterige Nederlanders natuurlijk niet in, dus zetten we de auto weg in de Zweedse versie van een blauwe zone. Twee uur hebben we de tijd: dat moet goedkomen. Als we uitstappen lopen we direct tegen de Cloetta-winkel aan en we besluiten die maar even te bewaren tot aan het einde van ons bezoek. Iets verderop staat een bord met een plattegrond en, hoewel het terrein maar drie straten breed is, staan er wel vijftig interessante punten op de kaart.

Ons eerste doel is het Turistbyrå, maar deze is – alweer – gesloten. Er hangt gelukkig een briefje aan dat we bij de Handelsboden op het pleintje terecht kunnen voor informatie. Uiteraard lopen we door, want Moun is verzot op de kaartjes en overige toeristeninformatie. Vanwege de grootte van het winkeltje is het bezoek beperkt tot 4 personen, en hoewel we wel naar binnen kunnen moeten we even wachten voor we het hele winkeltje rond kunnen. We zien nog een leuke ouderwetse poster van Cloetta, maar we zien geen manier om die zonder vouwen of kreukels mee te nemen dus we laten deze helaas achter. Voorzien van een kaartje lopen we door.

Tegenover het winkeltje is er een Barnbokhandeln, waar we even binnen gaan. Ze hebben hier voornamelijk souvenirs en, je raadt het nooit, kinderboeken. We vinden hier een leuke set nieuwe onderzetters (niet heel moeilijk om leukere onderzetters dan kurken rondjes te vinden) met een Dalahäst erop en ook nemen we een nieuwe canvas tas voor bij onze boodschappentassencollectie. We besluiten een soort hofje in te lopen die we net hadden gezien, maar buiten de uiterst merkwaardige afvoer (zie de foto’s) is er niet veel te zien. Er staat een bordje waarop wordt uitgelegd dat de vroegere functie van het hofje was om als parkeerplaats voor de paarden en wagens te dienen. Er zat hier toen ook een smid om te voorzien in het onderhoud en de laad- en losplaats van de general store kwam er direct op uit. Ook frappant is dat, hoewel er nu geen auto’s meer parkeren, er een winkel zit voor accessoires van Tesla’s, iets wat volgens ons helemaal niet in het plaatje past.

Via het hofje komen we uit in de achterste straat waar we langs de oude zeepmakerij lopen en doordat Moun is afgeleid door de keramiekwerkplaats verderop zien we een bordje staan van de Tryckeri (drukkerij). De deur blijkt open en er zit een heus museum in. We lopen tussen de verschillende drukpersen door en raken aan de praat met Erik. Erik werkt in de drukkerij, waar ze verschillende taken nog dagelijks uitvoeren. Erik laat ons onder andere zien hoe ze vroeger de mallen maakten om de krant te drukken, dat blijkt nog een heel proces. Hoewel ze beginnen met de welbekende letters op hun plek te leggen, maken ze vervolgens een afdruk in een soort dik papier met een pers om daarna het papier te buigen en in lood te gieten. Met dit gigantische loden apparaat kunnen ze vervolgens de krant drukken. Ook laat hij ons zien hoe dit in de loop van de tijd is verbeterd, via een enorme machine worden hele regels ineens in lood gegoten en recyclet de machine de letters zelf. Het is een kwestie van gesmolten lood in de ene bak gieten en “typen”. We kijken onze ogen uit en rommelen nog even door de letterbak (10 SEK voor een letter) en vertrekken uiteindelijk met wat kaarten, een boekenlegger en een houten “t”.

Buiten komen we erachter dat we nog maar één uur hebben op onze gratis parkeerplaats en plannen we ons rondje door de rest van het openluchtmuseum. Tussen de oude huisjes komen we op verschillende binnenplaatsjes waar bordjes hangen “Privat”. Hier wonen verschillende mensen gewoon nog in het openluchtmuseum. Verschillende van de huisjes zijn gedoneerd door de families van de bewoners en een aantal van de gebouwen zijn daarvoor vervoerd naar hun huidige plek. Saillant detail is dat de apotheek in 1988 is verplaatst en tijdens het vervoer is omgevallen. Er was gelukkig niets van te zien. Uiteraard sluiten we af bij de Cloetta winkel en slaan daar nog wat van de zoute zeemanspijpen in, die zijn toch erg lekker!

Als we weer terug zijn bij de auto hebben we nog twintig minuten over, toch weer 10 SEK bespaard! Omdat het nog niet eens vier uur is besluiten we nog even op de kaart van Linköping te kijken voor een andere bezienswaardigheid en ons oog valt op het Ekenäs Slott, een kasteel wat op een half uurtje rijden ligt, de stad weer uit.

Tijdens onze rit rijden we over verschillende prachtige wegen en spot Moun iets langs de weg: “Kunnen we straks weer dezelfde weg terugrijden?”. Ben benieuwd.

Als we bijna bij het Slott zijn, is het nog de hele tijd verborgen achter de bomen, maar als we over een heuvel komen ligt het precies in het zicht door een opening in de bomen. Het is een prachtig slot met een kerktoren. We parkeren de auto en wandelen naar boven over de ouderwetse brug, onderweg ons nog even vergapend aan de zoveelste maairobot. Boven blijkt, helaas, dat september toch echt buiten het toeristenseizoen is en we niet naar binnen kunnen. Gelukkig is het uitzicht vanaf het plein ook niet te versmaden. Ekenäs heeft zijn naam gekregen vanwege de grote hoeveelheid eikenbomen die hier in de buurt groeien en betekent iets als Gebied van de Eik. We maken wat foto’s en lopen nog even een stukje over een paadje wat we vinden en onderweg komen we over het grasveld wat door de maairobot kriskras is doorreden, blijkbaar zijn die maairobots niet slimmer dan de gemiddelde Roomba. Het paadje is vrij smal, en overduidelijk met de hand gemaaid, en we komen nog een prachtig houtsnijwerk tegen alvorens we worden uitgelachen door een verdwaald schaap. Al lachend om het schreeuwende schaap gaan we weer naar de auto toe.

Terug rijden we, zoals beloofd, dezelfde route en hoewel we in eerste instantie de plek missen die Moun had gezien, keren we om en rijden we nog even terug. We rijden een soort oprit (zeg maar: afrit) op van de lokale Honungverkoper en begeven ons naar het informatiebordje wat daar op een onopvallende plek in het landschap staat opgesteld. Wat een eksterogen. Er blijkt verderop een Runsten (runensteen) te staan ter nagedachtenis aan Skär, de neef van Ger die vermoord werd. Uit de Zweedse tekst maakt Moun nog op dat de steen uit de elfde eeuw komt. Ook het nabijgelegen bruggetje, waar we de 500 bijna op hebben geparkeerd, lijkt uit dit jaar te komen, maar blijkt later uit de 17e of 18e eeuw te komen. Gelukkig maar.

Onderweg terug staat er nog een piepklein bordje naar een andere Runsten, maar omdat we die pas op het laatste moment zien besluiten we toch maar door te rijden naar onze villa op de Golfklubb. We hadden vandaag gepland om buiten de deur te eten, en hoewel we nog even twijfelen tussen de Max en de Mac, wordt het toch de laatste. We spelen nog wat potjes “Shithead” tussendoor, een spelletje wat we gisteren geleerd hebben van het internet en ik schrijf mijn eerste blogje terwijl Mountje alvast wat spulletjes opruimt. Morgen moeten we al om 10:00 hier uit het huisje zijn!