Falu Gruva

Vandaag werden we wakker met een geweldig uitzicht. Vanuit het raam in de slaapkamer kunnen we zo naar het meer Runn kijken. Na een nacht met veel regen was het eindelijk opgeklaard en konden we heerlijk op de veranda genieten van de rust en een lekker bakje koffie. Rond half één zijn we klaar met ons ochtendritueel en rijden we het erf af richting Falun. Eerst over een gravelweg, daarna een geasfalteerde weg en voor je klaar bent met knipperen zit je op de snelweg waar je direct mag invoegen met 110 kilometer per uur.

Na een minuut of tien op de snelweg mogen we alweer afremmen, want we naderen een rotonde, vanaf hier kan je de groeve al zien liggen, het is echt enorm. We rijden het terrein op en parkeren de auto, verderop zien we bordjes staan voor betaald parkeren, maar dat geldt gelukkig alleen maar in de periode van juni tot en met augustus. Nadat we even rondgewandeld hebben op het terrein en in het visitors centre, lopen we naar de mötesplats om om half twee de mijn in te kunnen. We zijn met een relatief kleine groep en onze gids is een leuke Zweedse man die ons het een en ander vertelt over de geschiedenis van de mijn en de werkomstandigheden van de mijners.

Tegenover het museum staat een gebouw met de symbolen van de mineralen welke uit de mijn gewonnen zijn, grappig is, dat een van de symbolen door de Zweden zelf is verzonnen, deze is namelijk voor de verf die ze gebruiken voor de rode kleur van de huisjes hier, deze kleur heet Faluröd, en wordt gemaakt van het ertsafval. We gaan dit gebouw in en met een oranje helm op en een even oranje cape aan vertrekken we richting een hout “huisje” wat tegen de rotswand is aangezet en via de trap dalen we uiteindelijk tot een diepte van bijna 70 meter. We lopen door gangen die uitgehouwen zijn door mijners in een ver verleden en het is duidelijk dat de mensen toen een stuk kleiner waren, Ted stoot (gelukkig zijn helm) maar liefst vier keer tegen de uitstekende rotsen.

De legende gaat dat er ergens in een onbekend jaar de boeren in de omgeving hun dieren lieten grazen in het gebied waar nu de mijn is. Op een avond kwam Kåre de geit thuis met rode vlekken op zijn hoorns, de volgende dag ging de boer achter de geit aan om te kijken waar de rode vlekken vandaan kwamen. De boer begon te graven en toen hij steen raakte zag hij iets glimmen, een rijke ader erts was gevonden. Vanaf dat moment is het mijnen in de omgeving begonnen en werd Falun de twee na grootste stad van Zweden. In 1288 was het zelfs zo lucratief om een aandeel te hebben in de mijn dat er ook daadwerkelijk aandelen werden vergeven, dit was ook de eerste keer in de geschiedenis van de mens dat er aandelen werden uitgegeven. Halverwege de 17e eeuw stortte de mijn in doordat deze ondermijnd was, door hebberigheid. Uiteindelijk zijn de werkzaamheden in 1992 helemaal gestaakt.

Na een afdaling van 300 treden is het uiteindelijk ook weer tijd om terug naar boven te gaan, dit gaat jammer genoeg wel via dezelfde route. We lopen terug langs de steunmuur uit vergane tijden, welke trouwens zelf nog steeds volledig intact staat vanwege de doorsijpelende mineralen die het hout conserveren. ook komen we weer terug langs de grote schacht waar men vroeger met een soort emmerlift in vervoerd werden, hier hoor je ook continu de bel gaan die aangeeft dat de waterpomp nog altijd de 30.000 liter water per uur wegpompt om de mijn niet onder te laten lopen. Door de smalle, lage gangen via de trappen zijn we eindelijk weer boven. We hangen onze capes weer terug en zijn dankbaar dat de helm Ted een hoop koppijn heeft ontnomen. Ik kijk nog een paar keer naar het gat waar voorheen eeuw na eeuw mensen onder de grond hebben gewerkt en waar er ook een heleboel tot hun eind zijn gekomen.

Na een bezoek aan het bijgelegen museum welke voor een groot deel interactief is rijden we terug naar onze stuga, we rijden langs de oude kerk in Torsång, dit plaats van dit kerkje heeft een rijke geschiedenis, waar nu de stenen kerk staat heeft twee keer eerder een houten kerk gestaan, maar deze waren door boze omwonenden in de fik gestoken uit protest. Ook liggen hier een aantal van de eerste aandeelhouders van de Falu Gruva begraven. Na rustig over het kerkhof rondgelopen te hebben gaan we terug naar de auto en nog geen kwartier later zijn we binnen, met een glas limonade gaan we zitten op de veranda en pas weer na een hele lange tijd gaan we voor de rest van de avond naar binnen. Hier maak ik Ted meerdere malen in met potjes pesten, dat ik ook een aantal keer verlies, vergeten we maar even..